Kelaynak kuşu özellikleri nelerdir ve nerede yaşar?

Sarp kayalıkları mesken tutan, parlak kırmızı yüzü ve kıvrık gagasıyla hemen tanınan kelaynak kuşları, görkemli görünümlerinin aksine nesli tükenme tehlikesi altında olan canlılardan. Bu nadir kuş türünün fiziksel özelliklerinden beslenme alışkanlıklarına, doğal yaşam alanlarından koruma çabalarına kadar bilinmesi gereken temel detaylar şöyle özetlenebilir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Kelaynak Kuşunun Genel Özellikleri

Kelaynaklar (Geronticus eremita), aynı adı taşıyan Kelaynakgiller (Threskiornithidae) familyasına ait, orta büyüklükte bir kuş türüdür.
En belirgin özelliği, yüzünün büyük bir kısmının ve başının tüysüz, parlak kırmızı renkte olmasıdır. Bu çıplak deri, üreme döneminde daha da canlı bir kırmızıya dönüşür.
Vücut tüyleri siyahımsı-mor veya yeşilimsi parlaklıkta, metalik bir siyahtır. Bu tüyler güneş ışığında parlak yeşil, mor ve bakır tonlarında yansımalar yapar.
Uzun, aşağıya doğru kıvrık ve kırmızımsı kahverengi bir gagaya sahiptirler.
Boyları ortalama 70-80 cm, kanat açıklıkları ise 125-135 cm civarındadır.
Göçmen bir kuş türü olarak bilinirler, ancak günümüzdeki popülasyonların çoğu yerleşik (sedanter) bir yaşam sürmektedir.
Sosyal kuşlardır ve genellikle koloniler halinde yaşarlar, ürerler ve beslenirler.
Beslenmeleri böcek, solucan, küçük sürüngen, amfibi ve diğer omurgasız hayvanlardan oluşur. Özellikle çekirge gibi tarım zararlılarını tüketmeleriyle çiftçiler için faydalıdırlar.

Kelaynak Kuşunun Yaşam Alanı (Dağılımı)

Kelaynaklar tarihsel olarak Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Avrupa'nın güneyinde geniş bir alana yayılmıştı. Ancak, 20. yüzyılda sayıları hızla azalmış ve yaşam alanları daralmıştır.
Günümüzde doğal olarak iki ana yarı-göçmen popülasyon bulunmaktadır
Fas Popülasyonu: Fas'ın güneyindeki Souss-Massa Ulusal Parkı ve yakınındaki Tamri bölgesinde yaşarlar. Bu, en büyük doğal popülasyondur.
Türkiye Popülasyonu: Türkiye'deki tek ve en önemli doğal yaşam alanı Şanlıurfa'nın Birecik ilçesidir. Buradaki kuşlar yarı-yabani bir koloni olarak koruma altındadır. Her yıl şubat ayında kafeslerden salınır, üreme döneminden sonra temmuz-ağustos aylarında yeniden kafeslere alınarak göç etmeleri ve tehlikelerden korunmaları sağlanır.
Suriye Popülasyonu: Suriye'de Palmira (Tedmür) bölgesinde çok küçük bir popülasyon vardı, ancak bu popülasyonun doğada soyunun tükendiği düşünülmektedir.
Ayrıca, İspanya ve Avusturya'da yürütülen yeniden yabanlaştırma projeleri kapsamında yarı-vahşi popülasyonlar oluşturulmuştur.
Kelaynaklar, genellikle sarp kayalık uçurumların yamaçlarında veya nehir kenarlarındaki yarlarda koloniler halinde yuva yapmayı tercih ederler. Beslenme alanları olarak da tarım arazileri, step ve yarı çöl benzeri açık alanları kullanırlar.

Koruma Statüsü

Kelaynaklar, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından "Tehlikede" (Endangered) kategorisinde listelenmiştir. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Sayılarının azalmasının başlıca nedenleri arasında habitat kaybı, tarımda kullanılan pestisitler (böcek ilaçları), yasa dışı avlanma ve iklim değişikliği yer almaktadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap