Kelaynak kuşu nedir ve yaşam alanları neresidir?

Kelaynak (bilimsel adı: Geronticus eremita), ibisgiller familyasına ait, iri yapılı ve uzun, aşağı doğru kıvrık gagalı bir kuş türüdür. Tüyleri siyah-yeşil-metalik parlaklıkta olup, yüzü ve başının arka kısmı tüysüz, kırmızı renklidir. Bu özellikleriyle diğer kuş türlerinden kolayca ayırt edilebilir. Ortalama 70-80 cm boyunda olan kelaynaklar, göçmen kuşlar arasında yer alır ve nesli tükenme tehlikesi altındadır. Bu nedenle birçok ülkede koruma altına alınmışlardır.

Kelaynaklar, genellikle sarp kayalıklar, yarı çöl alanlar ve nehir vadileri gibi yerlerde yaşamayı tercih ederler. Tarihsel olarak Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yaygın bir dağılım göstermiş olsalar da, günümüzde doğal popülasyonları büyük ölçüde azalmıştır. Başlıca yaşam alanları şunlardır:

• Türkiye: Özellikle Şanlıurfa'nın Birecik ilçesi, kelaynakların en önemli üreme ve yaşam alanlarından biridir. Burada Fırat Nehri kıyısındaki kayalıklarda koloniler halinde yaşarlar ve koruma altındadırlar.
• Fas: Sahra Çölü'nün batı kısımlarında, özellikle Souss-Massa Ulusal Parkı ve Tamri bölgesinde doğal popülasyonları bulunmaktadır.
• Suriye: Palmira vahası gibi bölgelerde küçük bir popülasyonu olmasına rağmen, savaş ve habitat kaybı nedeniyle durumları kritiktir.
• Diğer Bölgeler: Eskiden İspanya, Avusturya ve İsviçre gibi ülkelerde de bulunurlarken, doğal popülasyonları yok olmuştur. Ancak yeniden yerleştirme projeleriyle bazı bölgelerde yeniden popülasyon oluşturulmaya çalışılmaktadır.

Kelaynaklar, yuvalarını genellikle yüksek kayalıklara yaparlar ve böcekler, küçük sürüngenler ve diğer omurgasız hayvanlarla beslenirler. Yaşam alanlarının korunması, bu nadir türün devamı için hayati önem taşımaktadır.