Kaz, gri ve beyaz tüylere, perdeli ayaklara ve yassı gagaya sahip olan, ördekgiller familyasından otçul kuş türleri arasında yer alır. Tüm dünyaya yayılmış kırkın üzerinde türü bulunmaktadır. Bilinen kaz türleri arasında yaban kazı, puslu turna kazı, angut, büyük kar kazı, Kanada kazı, ak yanaklı kaz ve rahibe kazı sayılabilir. Bu türlerin içerisinde Kanada kazı en zeki olanıdır. Yapıları kuğudan daha küçük, ördekten ise büyüktür.

Kazlar genellikle otlarla beslenir, ancak bazı türleri yumuşakçalar ve böceklerle de beslenebilir. Erkek ve dişileri vücut yapısı olarak genellikle aynıdır, ancak bazen erkekler daha iri olabilir. Ayakları perdeli, kanatları enli, uzun ve uçlara doğru sivridir. Tüyleri oldukça kıymetlidir ve alt kısımları bol havlıdır. Türkiye'de genellikle Doğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Kars ilinde yetiştirilirler. Eti ve tüyleri için beslenirler. Suda yüzerek uzun süre su altında kalabilirler. Boyunları vücutlarına göre daha kısadır. Yassı gagaları başa bağlı olan yerde daha geniş ve kamburdur. Uçabilen kuşların kızdıklarında boyun tüyleri kabarır ve kornaya benzer sesler çıkarırlar. Oldukça zeki ve uykusu hafif olan bu kuşlar, bekçilik görevi de yaparlar. Ortalama ömürleri 25 yıl kadardır. Yetişkin erkek kazlar her yıl kuyruk tüylerini dökerler; bu, daha rahat uçmayı sağlamak içindir. Yetişkin bir kaz 4-5 kg ağırlığında olabilir, bazı türler 7-9 kg ağırlığına kadar çıkabilir. Gece ve gündüz uçabilen bu kuşlar, göç esnasında V şeklinde uçarlar. En önde giden erkek kaz, grubun en tecrübelilerindendir. Göç sırasında yönlerini yıldızlara göre tayin ederler ve göç eden türler genellikle kuzeyde ve kutup bölgelerinde yaşarlar.

Kazlar yaşamları boyunca tek eşli yaşarlar. Eşleri ölen kazlar, yeni bir eş seçimi için uzun yıllar bekleyebilir. Eşlerin birbirine bağlılığı oldukça fazladır ve hastalandıklarında birbirlerine bakarlar. Bataklıkların sığ yerlerine ya da tümseklere yuva yaparlar. Kuluçka süreleri 30-34 gün kadar sürer. Mayıs ayında kuluçkaya yatan kazların, haziran ayında yavruları yumurtadan çıkar. Ortalama olarak 5 yumurta üzerine kuluçkaya yatarlar. Yuvayı koruma görevini erkek kaz üstlenir. Yavrular ilk çıktığında açık sarı renkte olurlar. 3-4 ay bakılan yavrular, bu süre sonunda uçmaya başlarlar. 3 yaşında ergenliğe erişirler. Yavrular kaz palazı olarak adlandırılır. Yabani kazlar, yavruları doğduktan sonra 24 saat içerisinde onlara bir su kanalı açar.

Kazlar, etleri ve tüyleri nedeniyle tarımsal ekonomide önemli bir yere sahiptir. Eti protein açısından zengin olup, tüyleri ise yastık ve yorgan yapımında kullanılır. Ayrıca, kazların doğada ve tarımda ekolojik dengeyi sağlama rolleri de vardır. Otçul beslenme alışkanlıkları, tarım alanlarındaki zararlı otları kontrol etmede yardımcı olabilir. Kazlar aynı zamanda doğal gübre kaynağı olarak da kullanılır, bu da toprağın verimliliğini artırabilir.

Kazlar, çeşitli kültürlerde ve mitolojilerde önemli bir yere sahiptir. Birçok toplumda kazlar, sadakat ve bağlılığın sembolü olarak görülür. Ayrıca, kaz göçleri birçok kültür için önemli bir doğal olaydır ve çeşitli festivallerle kutlanır. Özellikle Doğu Anadolu'da, kaz yetiştiriciliği ve kaz yemekleri, yerel mutfak ve kültürün ayrılmaz bir parçasıdır.

Kazlar, biyolojik çeşitliliğin ve ekolojik dengenin korunmasında önemli rol oynayan kuş türlerindendir. Zeki ve sosyal yapıları, doğal ve tarımsal ekosistemlerde çeşitli işlevler üstlenmelerini sağlar. Ayrıca, kültürel ve ekonomik değerleri de göz ardı edilemez. Bu nedenle, kazların korunması ve sürdürülebilir yetiştiricilik pratiklerinin teşvik edilmesi oldukça önemlidir.