Baykuş gece yırtıcıları takımına giren, geceleri avlanan, büyük başlı ve tüylü bir kuştur. 60-70 yıl kadar yaşayabilen kuşlar, 18-70 cm boylarındadır. Bilinen 123 türü bulunmaktadır. Puhu, cüce baykuş, alaca baykuş, kukuma baykuş türleri arasında yer alır. Antarktika dışında her bölgede yaşamaktadırlar. Kısa kuyrukları bulunan kuşların kanatları uzun ve enlidir. Bazılarının kanat açıklığı, bir insan boyuna ulaşmaktadır. Kıvrık gagaları, keskin pençeleri olan canlının, tırnakları kancalı ve parmakları dönerlidir. Avlarını kuvvetli pençeleri ile yakalar. Yapı olarak yürüme ve uçmaya uygun bir yapıları vardır. Yürürken ve ayakta durduklarında ağırlık merkezi olarak ayaklarının üzerinde durur. Bu esnada kanatlar gövdeye yapışıktır. Avlanırken oldukça sessiz hareket eder. Uçarken bile kanat seslerini duyamazsınız. Gündüzleri uyur veya ağaçlarda güneşlenir. Kendilerinden iri hayvanlara saldırmaktan çekinmezler. Şahin, atmaca gibi gündüz avlanan yırtıcılar en büyük düşmanlarıdır.

Gözler başın yan tarafında değil, önlerde bulunur. İri olan gözleri, hareket etmeden sabit durur. Görmeyi sağlamak için, boynunu 270 derecelik açıyla çevirebilirler. Gözler ışığı geçiren ve kıran özelliklere sahip 3 tabakadan meydana gelmiştir. Dışta bulunan sert tabaka, tümsek şeklinde saydam tabakayı meydana getirir. Gözü koruyan sert tabakadır. Damar tabaka ise damarlı bağ dokusundan oluşmuştur. Gözleri karanlık bir oda haline getirir. Karanlıkta fazla görme özellikleri bulunmamaktadır. Avlarını az ışıkta bile rahatça yakalayabilirler. Gözde bulunan ağ tabaka sarı renkte olup, büyütücü özelliğe sahiptir. Gözlerinde bulunan çubuk duyu hücrelerinin yapısında mor ışık görüntüsü sağlayan madde bulunmaktadır. Bu madde az miktarda ışığı bile kimyasal sinyale çevirerek, kuşun bunu görmesini sağlar. Mavi rengi görebilme özelliğine sahip olan tek kuştur. Diğer kuşların tersine üst göz kapağı alt göz kapağının üstüne gelmemektedir.

Görme ve işitme duyuları oldukça gelişmiş olan kuşlar, az ışıkla da avlarını yakalama özelliğine sahiptir. Işığın olmadığı yerlerde işitme duyuları ile avının yerini belirler. Kulakları oldukça hassastır. Hem işitme görevini görür hem de dengeyi sağlar. Yön bulmakta önemli role sahiptir. Kulakta zar, kanal, kemikçik ve sıvılar bulunmaktadır. Geceleri sessiz ortamda bir iğnenin yere düşüşünü bile duyabilecek yapıya sahiptir. Baş bölgeleri geniş olan baykuşların, kulakları birbirinden uzak ve delikleri büyüktür. Sesler bir kulaktan diğerine çok kısa sürede geçer. Kulaklar aynı zamanda perdelidir. Dinlenirken açtıkları perdeleri, uçarken kapatırlar.

Dişiler erkeklere göre daha iridir. Üreme döneminde 2-10 yumurta yaparlar. Kuluçkada yattıkları gün sayısı 30-40 gün arasıdır. Yavrular yumurtadan ilk çıktıklarında gözler ve kulaklar kapalıdır. Değişik sürelerde yuvada kalan yavrular, bir sonraki yıl ergenliğe ulaşır. Beslenmeleri kemirgenler ve fareler sayesinde gerçekleşir. Bu yüzden ekolojik dengeye katkı sağlarlar. Bazı ülkelerde koruma altına alınmış canlılardır.