{ "title": "Martı", "image": "https://www.kuslar.gen.tr/images/marti(1).jpg", "date": "19.01.2024 14:33:00", "author": "Özgür Deniz", "article": [ { "article": "
Martı herkesin bildiği deniz kuşları olarak anılır. Martıgiller familyasından olan, denizi olan tüm dünya topraklarında yaşayabilen özelliklere sahip bir kuştur. Çöllerde ve kutuplarda rastlanmazlar. Yaklaşık olarak 35 cm boyunda, sivri ve uzun kanatları olan, yüzme ve uçma yeteneği gelişmiş, perde ayaklı bir kuş türüdür. Oldukça fazla türleri bulunmaktadır. Gümüşsel martı, cüce martı, güler martı ve kara martı en fazla rastlanan türleridir. Genellikle toplu halde deniz kıyısı olan yerlerde yaşarlar. Kafa bölgesindeki tüyler kışın beyazlaşırken, yazın daha koyulaşır. Tüylerinin rengi beyaz, siyah ya da kül rengindedir. Kanatlarının büyüklüğü iyi uçmasına yardımcı olur. Suyun içine dalma özellikleri olmadığından, en kötü koşullarda bile denizin üzerinde yüzerek, dinlenirler. Gaga yapıları orta bölüme kadar düz inerken, uç kısma doğru kanca şeklini alır. Kuyrukları genellikle çatallı, ayakların ön parmakları perdeli, arka parmakları ise perdesizdir. Denizin yüzeyinden ve kıyılarından beslenirler. Oldukça iştahlıdırlar. Yedikleri böcekler, leşler, yumuşakçalar ve çöplükteki artık yiyeceklerdir. Yedikleri arasında plastik olursa, sürekli tokluk hissi duyacaklarından ölüme kadar giden bir süreç yaşarlar. Çöplerin olduğu kıyı kesimlerinde bu kuşlardan bol miktarda bulunur. Çirkin bir sese sahip olan kuşlar, zarafetten ödün vermeyen yapılarıyla dikkat çeker. Oldukça sosyal bir yapıya sahip olan kuşlar, insanlarla iç içe yaşamayı sever. Denizden uzak yaşayamazlar. Ortalama yaşam süreleri 25 yıl kadardır. Martıların üremesi nasıldır?

Toplu olarak yaşayan kuşlar, yuva yapmak için bataklık kıyılarını, evlerin çatılarını, göl ve deniz kenarlarını tercih eder. Çiftleşmeleri ağızdan gerçekleşir. Muntazam yapılmamış olan yuvaları, yosunlarla örtülüdür. Dişiler 2-3 adet arası yumurta yaparak, 3-4 hafta süresince kuluçkada yatar. Kuluçkayı erkek ve dişi nöbetleşe olarak yapar. Yumurtalar kahverengi veya siyah beneklidir. Yavrular ilk çıktığında esmer olarak doğar. Yavruları ve yuvayı korumakta da erkek ve dişi birlikte hareket eder. Anne ve babasının gagasına vurarak açlığını anlatan yavrular, 4-6 haftalık olduğunda yuvadan uçarlar.

Türkiye'de bulunan martı türleri nelerdir?

Ada martısı: Koloniler halinde kıyıdan uzaktaki adalarda ve kayalık bölgelerde yaşarlar. Deniz yüzeyinden 1000 metre kadar yüksekliklerde yaşarlar. Üreme için orta yükseklikte bitki örtülerini seçerler. Nisan ortasından Mayıs başlarına kadar çiftleşme ve yumurtlama dönemidir. Temmuz başında çıkan yavrular, yuvadan uçtuğunda kolonilerin içine karışırlar. Bu türlerin avlanması yasaklanmıştır. Akdeniz kıyılarında, özellikle Mersin Silifke yöresinde bulunurlar.

Bayağı martı: En sık görülen türlerdir. Sarı renkli gagaları, boz renkli kanatları ve sırtı olan kuşların diğer bölgeleri beyazdır. Bazılarının bacakları pembe, bazılarının ise sarıdır. 56 cm civarında boy uzunluğuna sahiptirler. Ülkemizde İç ve Doğu Anadolu'da bulunan göllerde, deniz kıyılarında yaşarlar. Bu cinslerin avları sınırlandırılmıştır.

Karabaş martı: Deniz kıyılarında, göl kenarlarında her zaman rastladığımız türlerdir. Bunlarında avları sınırlandırılmıştır.

Küçük martı: Boyları 28 cm olan martıların başları yaz mevsiminde siyahtır. Yaz döneminde ürerler.

Kara sırtlı mantı: Bayağı martıya benzeyen türler, sırtlarındaki ve kanat üstlerindeki siyah renkle onlardan ayrılırlar.

Gümüş martı: Ülkemizde az da olsa rastlanan türlerdir. Grimsi renkleriyle tanınırlar.
" } ] }