- Ciconia ciconia ciconia: bu leylek türü Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Asya'nın batısı arasındaki alanda yer almaktadır. Kışları Afrika'nın Sahra Çölü'ne göç eden bu leylek türünün bazıları da Hindistan'a gidebilmektedir. Ak leylek olarak da bilinen bu tür ortalama olarak 1 metre boylarında olmaktadır. Gagası uzun ve bacakları kırmızı bir leylektir. Ak leylekler çatılara ve bacalara yuva yapmaları ile bilinirler. Avrupa'da bazı bölgelerde bu leyleklerin dama yuva yapması şans olarak nitelendirilmiştir. Ak leylek yılda dört yumurta bırakmaktadır. Bu leylek türü çok uzak bölgelere göç edebilmektedirler. Ak leylekler göç ederken sıcak hava akımlarını kullanırlar ve mümkün olduğunca karaların üzerinden uçarlar.
- Ciconia ciconia asiatica: 1873 yılında keşfedilen bu leylek türü Türkistan'da yaşamaktadır. Göç mevsiminde ise Hindistan ve İran'a göç etmektedirler.
Leylekler çok eski çağlardan beri günümüze gelen canlılar olmaktadırlar. Kenya'da bir Miyosen yatağında bulunan 25 milyon yaşındaki leylek fosili de bunun en büyük kanıtı olmaktadır. Bu fosilin günümüzdeki ak leylek ile benzerlik gösterdiği düşünülmektedir. Yine bunun yanı sıra Maboko Adası'ndaki Miyosen yatağında bulunan kalıntılar da aynı bulgulara işaret etmektedir.
Leyleklerin Genel Fiziksel Özellikleri Nelerdir?
Leylekler son derece iri kuşlardır. Ortalama boyları 1 metre olan leyleklerin bazı türlerinde bu daha yukarılara çıkabilmektedir. Leyleklerin kanat genişliği ortalama olarak 180 santimetre olmaktadır. Yine türüne ve yaşına göre bu daha da artabilmektedir. Leylekler büyük kuşlar olmalarına karşın kilolar maksimum 4,5 kiloya çıkabilmektedir. Tüm türleri uzun bacak, uzun gaga ve uzun bir boyuna sahiptir. Leyleklerin erkekleri dişilerden biraz da büyüktür. Tüyleri büyük oranda beyaz olan leyleklerin kanatlarının ve kuyruklarının bir kısmında siyahlıklar bulunmaktadır. Leyleklerin gözlerinin çevresi siyah ve iris renkleri de kahverengi veya gri olmaktadır. Yetişkin leyleklerin bacakları ve gagaları kırmızı renktedir.
Leyleklerin Yaşam Alanları
Leyleklerin en geniş alanlı olarak görüldükleri yer Avrupa kıtası olmaktadır. Ancak buradaki leylekler genellikle dağınık halde bulunmaktadırlar. Bunun yanı sıra Asya'nın batısı, Orta Asya, Doğu Türkistan, Aral Gölü çevresi, Afrika, Hindistan, İsrail Güney Afrika leyleklerin genel yaşam ve göç alanları olmaktadır. Dünya'daki leylek nüfusunun %25'i Polonya'da bulunmaktadır. Leylekler genellikle otlakları, tarlaları ve sığ sulak alanları beslenme için kullanırlar. Uzun ot ve çalılık alanlardan uzak dururlar. Dünya üzerindeki leylek nüfusunun azalmaya başlaması 19. Yüzyıldan itibaren sanayileşmeyle birlikte olmuştur. Bu dönemden sonra tarımdaki yöntemlerin değişmesi leyleklerin yaşam alanlarını da büyük ölçüde etkilemiştir. Bunun sonucunda da birçok doğal bölgede yaşamlarını sürdüren leylek türleri yok olmuştur.
Leylekler kış dönemlerinde kıtalar arası göç eden kuş türüdürler. Ağustos sonu ve Eylül ayı içerisinde güneye göç eden leylekler, şubat sonu ve mart ayı ile kuzeye dönüş yapmaya başlarlar. Bu göç dönemleri yaşadıkları ve gittikleri bölgelere göre değişiklik göstermektedir. Leylekler sürü halinde göç etmektedir. Üreme dönemlerinde dahi üremeyen kuşlar belirli bir grup oluşturarak hareket etmektedirler.
Leyleklerde İletişim
Leylekler son derece ilginç bir şekilde iletişim kuran kuşlar olmaktadır. Diğer kuşların cıvıldaşmasının aksine leylekler gagalarını birbirine çarparak farklı tonlarda ve ritimlerde sesler çıkararak iletişim kurmaktadırlar. Hatta bu sesler genç leylekler ve yetişkin leylekler arasında dahi farklılık göstermektedir. Leylekler gagalarını birbirine vurmanın yanı sıra gırtlaktan çıkardıkları ıslık benzeri ses ile farklı şekillerde iletişim kurmaktadırlar. Leyleklerin bu sesleri çiftleşme dönemlerinde ve alarm durumlarında çok farklı olmaktadır. Genç leyleklerde bazen kedi miyavlamasını andıran sesler duyulabilmektedir.
Leyleklerin Beslenmesi
Leyleklerin besin seçeneği son derece geniş olmaktadır. Otlaklarda ve sığ sulak alanlarda avlanan leylekler mevsimine göre farklı hayvanları avlayabilmektedirler. Bunlar; böcek, solucan, sürüngenler, amfibiler, kurbağalar, fareler, köstebekler, kuş yumurtaları, yavru kuşlar, balıklar, akrepler, yumuşakça hayvanlar olmaktadır.
Leylekleri Üremesi
Leylekler etrafında sulak arazi bulunan yerlerdeki binaların ya da ağaçların tepelerine yuvalarını yapmaktadırlar. Bazı durumlarda insanların hazırlamış olduğu özel yuva koşullarını çalı çırpıyla çevirerek de yuva haline getirebilmektedirler. Leylekler yılda bir kere yavru yetiştiren bir kuş türü olmaktadır. Dişi leylek genellikle 4 yumurta bırakmaktadır. Ancak bu sayının 1'e düşüp 7'ye çıktığı da görülmüştür. Dişi leylek yumurtladıktan sonra kuluçkaya yatarak yaklaşık 34 gün boyunca kuluçkada bekler. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra bazen zayıf olarak görülen yavrular ebeveynleri tarafından öldürülmektedir. Bu durum nadiren olsa da yaşama şansı düşük yavrulara uygulanmaktadır. Yavrular büyütülürken anne ve baba leylek kustukları yiyeceklerle yavruları beslerler. Yavru leyleklerin ağırlığı ilk birkaç hafta içerisinde 3,5 kilogramı bulabilmektedir. Ortalama olarak da 64 gün içerisinde palazlanmış bir hal alırlar. Leylekler dört yaşında üremeye hazır hale gelebilmektedir. Leyleklerin ömürleri ortalama olarak 35 yıl olmaktadır. Bu zamana kadar en yaşlı olarak görülen leylek 39 yıl yaşadığı tespit edilmiştir.
"
}
]
}