Güvercin

Güvercin, Güvercingiller familyasından, kuşlar sınıfına ait bir kuş türüdür. Ülkemizde ve dünyanın birçok farklı noktasında görsellik, performans gibi amaçlarla beslenebildiği gibi şehir meydanlarından, köylere kadar geniş bir yaşam alanı vardır. Ayrıca pahalı cinsleri olan bir kuş türü olduğundan ticareti de yapılmaktadır. Güvercinlerde kafatası ile beyin arasında bulunan ferromanyetik bazı parçacıklar, yerin manyetik alanına karşı duyarlı birimler haline gelmişlerdir. Güvercinler bu sistem sayesinde yerin manyetik alanındaki değişimleri sezebilmektedirler. Bu sistem güvercinlerin çok uzaklardan uçurulduklarında bile yönlerini kolaylıkla bulabilmelerine yardım etmektedir. Omurilikleri omurga kanalının son ucuna kadar uzanır. Omurilikten ayrılan sinir sistemi, bütün organlara ve kaslara kadar yayılır.

Vücut yapısı olarak orta büyüklükte kuşlardır. Gagaları da orta büyüklüktedir. Gaganın kısa olması farklı melezlemelerin yaşandığının kanıtıdır. Bu tür kuşlar kıymetli olmazlar. Boyunları fazla uzun değildir. Ayaklar biraz kısa ve dirsekten aşağısı paçasızdır. Dirsek aşağısındaki her tüy paça olarak kabul edilir ve kuşun ciddi şekilde değer yitirmesine sebep olur. Kuyruk telek sayıları 14 ile 18 arasında değişebilir. Kanatlar kuyruk üzerinde taşınır. Bu taşınma şekli kuşun karakteristik özelliğidir. Bazı diğer makaracı ırklarda görülen kuyruğun kanat altında taşınma biçimi bu kuşlarda olmamalıdır. Eğer kanatlar farklı şekillerde taşınıyorsa, bu güvercinlerin safkan olmadıkları sonucuna varabiliriz. Gaga renkleri kuşun rengi ne olursa olsun beyaz olmalıdır. Ancak gaga ucunda kuşun kendi renginde küçük bir koyuluk bulunabilir. Sadece mavi renklerde mor gaga rengine rastlanabilmektedir. Güvercinlerinin rengi ne olursa olsun göz renkleri açık renktir. Sadece beyaz renk olanlar bu durumun istisnası olarak siyah göz rengine sahiptirler. Güvercinler tepeli veya tepesiz olarak görülmektedirler. Bütün renklerinin tepeli ve tepesiz olanları bulunmaktadır. Bu güvercinlerde tepe kulaktan kulağa tabir edilen tarzda geniştir. Tepe ensenin altından başlar ve enseyi tam olarak çevreler. Tepenin her iki ucunda“tepe gülü” adı verilen tarzda şekillenmeler makbul kabul edilmektedir. Dişileri genelde bir çift yumurta yumurtlayıp kuluçkaya yatar. Nadir de olsa üç yumurtaya ya da tek yumurtaya kuluçkaya yattığı görülmüştür. Güvercin yumurtası ilk yumurtlandığında 15 gram kadardır. 11 gram kadar doğan yavruların 7. Günde ağırlıkları 70, 14. Günde 170 grama kadar ulaşır. Yavrular 24-25 günlükken tek başlarına yem yemeye başlamaktadırlar.

Güvercinlerde başlıca 5 çeşit renk görülmektedir. Bunlar beyaz, siyah, kırmızı, sarı ve mavidir. Bu renklerin tümünün tepelisi ve tepesizleri de bulunmaktadır. Bu renklerin bölgedeki adlandırılışları şu şekildedir.

Beyaz: bu güvercinlerin tüm vücutları beyazdır. İşaret taşımazlar. Beyazlarda güvercinin herhangi bir yerinde farklı renkte tüy bulunmamasına dikkat edilir. Gözleri siyah olur. Gaga beyazdır.

Kanarya: bu güvercinler sarı renklidirler. Tüm vücutları sarıdır. İşaret taşımazlar. Vücutlarının herhangi bir yerinde beyaz tüy bulunmamasına dikkat edilir. Gözler açık renklidir. Gaga beyazdır.

Pal: Bütün vücutları kırmızı (Koyu kızıl) bir tondadır. İşaret taşımazlar. Vücutlarının herhangi bir yerinde beyaz tüy bulunmamasına dikkat edilir. Gözler açık renklidir. Gaga beyazdır.

Murakat: Bütün vücutları siyahtır. İşaret taşımazlar. Vücutlarının herhangi bir yerinde beyaz tüy bulunmamasına dikkat edilir. Gözler açık renklidir. Gaga beyazdır.

Zavrak: bu güvercinler dumanlı mavi olarak adlandırabileceğimiz şekilde mavi, gri renkte olurlar. Bu kuşlarda işaret olarak adlandırdığımız kanat üzerinde iki sıra şerit bulunur. Bu renk çeşidinde mor renk gagaya da rastlanmaktadır. Daha az bulunan bir renk çeşididir. “Küllü” olarak da adlandırılmaktadır. Zavrakların bir de işaret olarak çakmaklıları vardır. Çakmaklı olanlarına“Tekir” adı verilir. Tekirler de kanatlar üzerinde iki sıra şerit yerine küçük siyah noktacıklardan oluşan pullu bir yapı mevcuttur.

Güvercinlerin ürkek yapılı ve ele gelmeyen bir tarzları vardır. Performans ırklarında temel alınması gereken özellik uçuş özellikleri olmalıdır. Tabi ki renk vb. Özelliklere de dikkat edilmelidir ancak uçuştan taviz verilerek değil. Grup olarak uçan kuşlardır. 10–30 kuştan oluşan gruplar uçuş için idealdir. Ancak havada daha küçük gruplar halinde ayrılarak ya da tamamen bağımsız uçmayı tercih ettikleri görülmektedir.

Eski Türk metinlerinde de sıklıkla adı geçen güvercin, Anadolu'da çağlardan beri büyük ilgi görmüş ve buna bağlı olarak evcil olarak da beslenebilen bu kuş türüne yöreden yöreye değişen birçok ad verilmiştir. Bunlardan bazıları:

Şebap Taklacılar, fiziksel olarak büyük olmaları için üretilmiştir uçurulmaz sadece yerde güzelliği için beslenir, mankenlik yaparlar, güzellik yarışmaları olur.

Taklacı güvercinler, taklacı olara hava performansı için beslenir. Havada takla atış düzenlerine göre yarışmaları olur.

Güllü Kostüm güvercinler, basık tepe başının üstünden anlına doğru bulunur. Her renkte olabilirler. Taklacı yönü ve kostün yönü olarak besleyenler bulunur.

Irak kökenli güvercinler, çok sıcak havaya dayanıklı taklacı kuşlardır. Yerde kostümü için ve hava performansı için beslenir.

Bölgesel Taklacı Güvercinler, Afyon Mermeri, Çorum Çıplagı, Van Yüksek Uçucusu, Mardin Yer Kuşu, Malatya Paçalısı.

Dalıcı ırklar, Adana, Baska, Bango, Azman, Hünkari.

Makaracı ırklar, Makaracı, Bursa Oynar, Trakya Yerlisi, Mülakat, Alabadem.

Dönücü Irklar, Dönek, Kelebek, Dolapçı, Aydın Yerlisi, Mardin.

Karışım Irkları, Posta, Filo Irkları.